Bài viết

  • Home
  • Âm nhạc
  • Thiết kế bài học chính tại nhà cho trẻ lớp 1,2 theo tinh thần Waldorf

Thiết kế bài học chính tại nhà cho trẻ lớp 1,2 theo tinh thần Waldorf

Phương pháp giáo dục Đánh thức trí tuệ nội tại được nghiên cứu và phát triển, chiết lọc tinh hoa của nhiều phương pháp như Steiner, NLP for kids – lập trình ngôn ngữ tư duy cho trẻ, phương pháp khai sáng của Master Biện Văn Tranh và Master Nguyễn Thị Hậu và những chân lý về Vũ trụ, Thiền định của các vị Minh sư. Một trong những đặc điểm cơ bản của lý thuyết này là cách tiếp cận để phát triển con người toàn diện toàn dựa trên bốn cấp độ rung động năng lượng của con người là THÂN – TÂM – TRÍ - TUỆ. Và cả 4 cấp độ này đều được kết nối chặt chẽ có liên hệ với nhau để dẫn dắt con người chạm đến sự giác ngộ.

Thế kỷ 21 là thế kỷ về thông tin nên thông tin mà con người tiếp nhận vào là đa dạng và hỗn loạn. Vì thế, để một con người bước đi vững vàng trên con đường mình đã chọn, con đường dẫn dắt đến sự giác ngộ đòi hỏi con người phát triển bốn yếu tố trên và quan trọng nhất là TUỆ, vì TUỆ chi phối tất cả những yếu tố còn lại. Khi bạn có TUỆ bạn sẽ nhận biết được thông tin nào là đúng, thông tin nào chưa đúng để bạn tự tin bước đi trên con đường mình đã chọn.

Vì vậy, trọng tâm của triết lý này là nuôi dưỡng những cá nhân có khả năng kết nối với cả bản thân và xã hội (trí thông minh nội tâm và trí thông minh xã hội)- những kỹ năng cơ bản để vượt qua những thách thức của thế kỷ 21.

Đâu đó, bạn cũng sẽ bắt gặp hình thức học tập này diễn ra trong các trường học theo phương pháp steiner. Chúng tôi xin giới thiệu tóm lược cách thiết kế bài học chính tại nhà cho trẻ lớp 1,2 theo tinh thần Waldorf đây là hoạt động cần diễn ra trong một ngày học của lứa tuổi 7,8. Giai đoạn sự kết nối toàn thể và mộng tưởng vẫn còn tràn ngập trong các con.

Cấu trúc của một bài học chính

Cấu trúc của một bài học chính bao gồm 4 phần:

- Phần Nhịp điệu

- Phần Tư duy

- Phần Làm việc

- Phần Thiền định và giấc ngủ

Thiết kế bài học chính tại nhà cho trẻ lớp 1,2 theo tinh thần Waldorf

1. Buổi sáng bắt đầu với phần NHỊP ĐIỆU (hay còn gọi là Vòng tròn kết nối)

Mục đích của phần nhịp điệu trong bài học chính là đánh thức trẻ, giúp phần tinh thần kết nối với thể chất một cách phù hợp sau giấc ngủ đêm dài để trẻ học tốt.

Bên cạnh đó, phần nhịp điệu hướng đến việc tạo ra bầu không khí đầm ấm, vui tươi và tràn đầy sức sống. Phần nhịp điệu gắn kết trẻ, giúp các em giũ bỏ được sự xa cách với người khác và sẵn sàng hòa nhập, tham gia tất cả mọi hoạt động

Phần này bao gồm nhiều hoạt động như vận động (phát triển sự ý thức về cơ thể, sự phối hợp các bộ phận trên cơ thể, sự tập trung và ý thức về vần điệu, thơ…), nhảy, hát, âm nhạc, ngôn ngữ, một hay hai trò chơi ngắn, hoạt động với túi đậu hoặc với gậy. Bất cứ lúc nào có thể, những hoạt động này cần liên hệ với môn trẻ sẽ được học.

Sinh hoạt vòng tròn kết nối này được thực hiện để làm trẻ sinh động; nó đem đến sự quân bình đối với thời gian có phần trầm lặng hơn của giờ học. Ở lớp 1,2 và 3, sinh hoạt vòng tròn chiếm khoảng 40 phút.

2.Tiếp theo là phần TƯ DUY. Phần này nhìn chung được chia thành ba phần nhỏ: ÔN BÀI – BÀI HỌC CHÍNH- CỦNG CỐ KIẾN THỨC

Chúng ta nói về việc học theo Block (khối bài học) diễn ra theo một môn nhất định trong nhiều tuần hoặc một tháng. Việc dành ra mỗi ngày một khoảng thời gian tập trung chỉ cho một môn học trong nhiều tuần có nhiều ích lợi. Tâm trí không bị làm chệch hướng bởi nhiều môn học, và học sinh có cơ hội đào sâu một môn học hơn.

  • ÔN BÀI:

Đây là hoạt động quan trọng giúp trẻ “tiêu hóa” và củng cố bài học hôm trước. Mục tiêu là để trẻ tự thực hiện hoạt động ôn bài càng nhiều càng tốt, giáo viên chỉ khuyến khích và hướng dẫn.

Việc ôn bài không chỉ đơn thuần là bài tập liên quan đến trí nhớ – đó là hoạt động trải nghiệm lại bài học hôm trước, mang đầy sự tưởng tượng, sự thẩm thấu và tình cảm sâu sắc.

Cách thức giáo viên tổ chức hoạt động ôn bài và tạo điều kiện để việc thảo luận trong lớp tạo nên sự khác biệt rất lớn: nếu ôn lại câu chuyện đã được kể ngày hôm trước, giáo viên có thể giới thiệu phần đầu câu chuyện, đưa trẻ về không khí và nội dung của câu chuyện ngày hôm trước.

Sau đó các em có thể thay cô kể tiếp nội dung còn lại của câu chuyện, giáo viên hướng dẫn nếu cần thiết. Nếu câu chuyện được dùng để dẫn dắt cho bài học, giáo viên có thể gợi ý cho trẻ nói về nội dung bài học mới, theo cách gợi mở không khí hoặc nội dung liên quan, không phải là về kiến thức cụ thể.

  • BÀI GIẢNG CỦA GIÁO VIÊN:

Giáo viên chuẩn bị bài giảng về nội dung mới (hoặc tiếp tục bài hôm trước). Bài giảng này, cách này hay cách khác, cần phải chạm được cả trí tưởng tượng và tình cảm của trẻ.

Nói một cách khác, bài giảng không chỉ cung cấp kiến thức cho não mà còn là “thức ăn” cho tâm hồn của trẻ.

Có nhiều cách nuôi dưỡng tâm hồn:

  • Thông tin có thể được chuyển thành một câu chuyện.
  • Thông tin có thể được trình bày dưới dạng một hình ảnh.
  • Giáo viên có thể mô tả phong phú nội dung bài học mới.

Trong nhiều trường hợp, bài giảng hoàn toàn sẽ do giáo viên nắm quyền chủ đạo – đó là món quà giáo viên trao cho trẻ ngày hôm ấy.

Cũng có những lúc một chủ đề mới (hoặc nội dung tiếp theo của chủ đề mới) có thể được xây dựng cùng với trẻ. Trong trường hợp này, sẽ có sự luân chuyển nhịp nhàng giữa giáo viên và trẻ cùng nhau xây dựng nội dung bài học mới.

Khi giáo viên hoàn thành bài giảng của mình, sẽ có khoảng thời gian thảo luận về nội dung mới học. Hoạt động này có thể thực hiện tự do giữa trẻ và giáo viên, hoặc chia các em theo từng đôi hoặc các nhóm nhỏ (giáo viên có thể đưa ra một vài hướng dẫn).

Điều này đem đến sự cân bằng lành mạnh giữa việc hít vào (bài giảng của giáo viên) và thở ra (sự hưởng ứng/phản hồi của trẻ trong buổi thảo luận). Buổi thảo luận giúp trẻ kết nối sâu sắc hơn với đề tài được học và mở rộng kiến thức của các em.

  • CỦNG CỐ:

Đây là thời gian giáo viên chuyển tiếp từ bài giảng vừa thực hiện sang những gì cần được học. Trong trường hợp các phép tính toán học, giáo viên có thể làm phép tính cùng với trẻ (chẳng hạn như dùng hạt đếm ở Lớp 1); trong trường hợp học chữ cái, giáo viên hướng dẫn cho trẻ thấy chữ cái nổi lên từ bức tranh như thế nào (khi mới bắt đầu học chữ, hoạt động này được thực hiện vào ngày hôm sau).

Trong giờ này, việc sử dụng bảng phấn là điều thiết yếu nhằm giúp trẻ học thông qua mắt và tai. Ở những lớp lớn hơn, giáo viên viết một vài từ chính giúp các em nhớ những chi tiết quan trọng của bài học, giúp các em nhìn thấy cách đánh vần của những từ chính, và cung cấp cho các em một cấu trúc cho việc học viết nằm trong bài tập giáo viên đưa ra.

 3. Giáo dục 3 phần: suy nghĩ- trái tim- bàn tay

Ở phần trên chúng ta thấy trẻ được học chuyển tiếp cả 3 phần trong bài học trong một ngày. Phần trái tim (HEART)  ở các giờ SHVTKN, các trò chơi ngoài trời, chuyển động thiền động hoặc âm nhạc.

Phần Suy nghĩ (HEAD) ở giờ bài học chính và các thảo luận. Và phần bàn tay (HANDS) là các giờ thực hành vào buổi chiều như đan, vẽ màu nước, vẽ form, nặn, làm thủ cộng hoặc các hoạt động làm vườn. Các hoạt động bàn tay giúp kết nối toàn cơ thể và tăng thêm ý chí cho trẻ.

 4. Thiền, giấc ngủ và nhịp điệu

Điều đặc biệt trong giáo dục đánh thức trí tuệ nội tại là trẻ được ngủ sớm và giấc ngủ là thời gian tiêu hóa kiến thức, là phần quan trọng cho bài học 3 ngày.

Giấc ngủ chính là người thầy giúp trẻ ghi nhớ và chuyển hóa kiến thức một cách sống động cho ngày hôm sau. Ngày đầu sẽ giới thiệu một khái niệm mới, ngày thứ 2 sẽ chuyển hóa vào các vở kịch, hoạt động khám phá và ngày thứ 3 củng cố lại, ôn lại bài tập thông qua những ghi chép ở vở bài học chính.

Và một hoạt động cũng vô cùng quan trong để hỗ trợ việc tiêu hoá và nâng cao những kiến thức tầng sâu là Thiền định. Thiền định được đề xuất trong phương pháp này bao gồm thiền động, thiền hơi thở và thiền sự sáng

Những hoạt động gợi ý sẽ linh hoạt theo từng hoàn cảnh và cách học thực tế của từng gia đình và trình độ của trẻ. Các em chính là giáo án của cha mẹ.

Nhịp điệu trong ngày có thể được sắp xếp:

 

Thiết kế bài học chính tại nhà cho trẻ lớp 1,2 theo tinh thần Waldorf

Quá trình học của trẻ thường kết thúc ngày học vào 3h chiều ,chơi ngoài sân đến 4h và trẻ đi ngủ lúc 7h hoặc 8h tối.

5. Việc học từ lớp 1- lớp 5 không có sách giáo khoa mà chỉ có vở ghi chép bài học được dùng để ổn tập, lưu trữ kiến thức.

Thông qua nội dung các bài học, các cách tiếp cận của giáo viên mà trẻ sẽ thể hiện sự hiểu biết, sáng tạo của mình thông qua các vở bài tập.

Trẻ dùng chính vở bài tập để ôn lại bài học của mình. Trẻ không sử dụng sách giáo khoa và tự mình làm vở ghi chép; sự tự do chính là phát triển, phát triển trong tự do là phát triển chạm đến trí tuệ nội tại.

Thiết kế bài học chính tại nhà cho trẻ lớp 1,2 theo tinh thần Waldorf

Nếu có dịp đến thăm các gia đình hoặc nhóm Homeschool, Unschool theo phương pháp này, chắc chắn bạn sẽ vô cùng thích thú khi nhìn thấy vở ghi chép của các em: vở có kích thước nhỏ nhất là A4, không có ô ly, các em tự vẽ, tự trang trí những trang vở dùng màu mình yêu thích và nắn nón viết tay nội dung bài học, chọn kiểu chữ mình thích nhất cho tiêu đề từ bài học chữ cái, con số, bài luận đến các thí nghiệm của môn Lý, Hoá, từ thế giới của đất đá đến đời sống của muông thú, thực vật và côn trùng. Đó là những tác phẩm nghệ thuật và các em là những nghệ sĩ thực sự.

Nghệ thuật không phải là tài năng của riêng ai; chúng ta đều có thể tạo ra cái đẹp cho chính bản thân mình và cho cuộc đời này.

Tổ chức học tại nhà sẽ rất linh động tùy theo môi trường sống địa phương. Các hoạt động ngoài trời hay trong nhà đều là các hoạt động nuôi dưỡng và phát triển giác quan của trẻ.

Thời khóa biểu bố mẹ có thể lập cho con dựa vào khung chương trình của trẻ từng lớp theo giáo án Waldorf làm kim chỉ Nam và phân bổ vào các tháng theo từng môn học và nội dung học.

Các hoạt động hàng ngày có thể vẽ form, vẽ màu nước, trò chơi, các giờ học chính, học online, học ngoại ngữ. Hầu hết học sinh theo phương pháp này việc nạp kiến thức không nhiều, nhưng chất lượng là chiều sâu của kiến thức và cách tiếp cận phù hợp với sự phát triển bên trong của trẻ.

"Chúng tôi cộng đồng Homeschool Emit sẽ tiếp tục nghiên cứu và phát triển để đưa những kiến thức sâu hơn, chi tiết hơn về phương pháp này để đưa đến cho 1 triệu gia đình Việt Nam áp dụng và nhiều hơn nữa" 

WARNING: Please upgrade your server to protect against attack risks!